Midden in de Roos, Robert Pennekamp, gemengde technieken op linnen, 120 x 100 cm, 2015
Midden in de roos
Midden in de roos? Hoezo? Midden in de roos, raak! Beter kan het niet. Je richt, je schiet en raak. In de roos! wordt niet alleen gezegd als iemand bij het schieten letterlijk de roos – het kleine, rode rondje in het midden – heeft geraakt, maar ook als iemand iets goed heeft geraden, een heel slimme opmerking heeft gemaakt of een sterk weerwoord heeft gegeven. Ook in de roos schieten kan letterlijk en figuurlijk gebruikt worden: ‘raak schieten’ en ‘bereiken wat je wilde bereiken’, ‘succes met iets hebben’. En dan heb je ook nog een schot in de roos, waarmee bedoeld wordt dat iets een groot succes is: iets wat precies op het goede moment komt en door iedereen is gewaardeerd.
Hoezo rode roos?
Het is niet moeilijk voor te stellen hoe de figuurlijke betekenis van in de roos! is ontstaan: de letterlijke voltreffer werd later ook een figuurlijke voltreffer. Maar waarom is het middelpunt van een schietschijf ooit roos genoemd? De naslagwerken zwijgen erover, maar scharen roos in deze betekenis onder roos in de betekenis ‘geurige bloem’. Het ligt het meest voor de hand dat de schietschijf-roos zijn naam dankt aan de rode kleur van de bloem – met een roos wordt immers vaak een rode roos bedoeld.
Midden in de Roos, Robert Pennekamp, gemengde technieken op linnen, 120 x 100 cm, 2015
Een schilderij met een tweede leven. In grijstinten met stukken zwart en wit. Het is gemaakt met afbeeldingen van eigen gemaakte cartoons en strips elementen getekend en uitgeknipt van karton en papier. Het geheel is geplakt op linnen en verwerkt met acrylic-one tot een soort van collage, waarna er verder op door geschilderd is met verschillende verfsoorten. Huis, tuin- en keukenverf, grondverf, primer, gesso, acrylaat verf, acryl verf, olieverf, marker, pen, stift. Kortom er zit van alles in.
Waar komt “Midden in de Roos!” vandaan
Wat betekent het hier ? Natuurlijk schieten we graag vaak raak. Dat is het doel. Zo goed mogelijk en raak. Maar dat gaat niet zomaar. Nee. Oefenen, vaak doen, proberen en zelfs je kwaad moken. Frustrtie, mislukking, ergernis, moe worden van het gedoe. Ik kom het allemaal tegen. Maar dat valt in het niet als je raak hebt geschoten.
Succes hebben en wat bereiken
In de roos! wordt niet alleen gezegd als iemand bij het schieten letterlijk de roos – het kleine, rode rondje in het midden – heeft geraakt, maar ook als iemand iets goed heeft geraden, een heel slimme opmerking heeft gemaakt of een sterk weerwoord heeft gegeven. Ook in de roos schieten kan letterlijk en figuurlijk gebruikt worden: ‘raak schieten’ en ‘bereiken wat je wilde bereiken’, ‘succes met iets hebben’. En dan heb je ook nog een schot in de roos, waarmee bedoeld wordt dat iets een groot succes is: iets wat precies op het goede moment komt en door iedereen is gewaardeerd.
Schietschijf en doelen
Het is niet moeilijk voor te stellen hoe de figuurlijke betekenis van in de roos! is ontstaan: de letterlijke voltreffer werd later ook een figuurlijke voltreffer. Maar waarom is het middelpunt van een schietschijf ooit roos genoemd? De naslagwerken zwijgen erover, maar scharen roos in deze betekenis onder roos in de betekenis ‘geurige bloem’. Het ligt het meest voor de hand dat de schietschijf-roos zijn naam dankt aan de rode kleur van de bloem – met een roos wordt immers vaak een rode roos bedoeld.
Het nummer “Ik trek weer een zak open” , tekst en compositie, Robert Pennekamp, speelde al een tijdje in door hoofd. Ik trek weer een zak open werd ten gehoren gebracht op het Weesperzijde Festival, zaterdag 24 september 2016. Daarna in het Tropenmuseum, met Art Rocks. Dit is de link om te stemmen:
“Ik trek weer een zak open”, song, songtekst , improvisatie: Robert Pennekamp.
Weesperzijdefestival
“Ik trek weer een zak open” is een nummer over wat je moet gaan doen met het leven, hoe je je geld moet verdienen, wat je kwaliteiten zijn. In dit kunstwerk komt voor mij duidelijk de scholier die zit te blokken in de schoolbanken naar voren. Ploeteren, leren, dingen onthouden in je hoofd stampen. Is dat wel allemaal nodig ? Gaat het niet om heel andere kwaliteiten? De tekst waarop geïmproviseerd wordt kan worden toegezonden, maar is niet voor publicatie. De video is ook nog niet voor publicatie, maar meer als teaser. ik trek weer een zak open het leven ligt op straat dat is wat ik zou willen dat is waarom het draait oh poen, poen, poen dat is waar het mij om is te doen het liefst deed ik wat anders ik weet alleen niet wat dat is wat ik zou willen daarom doe ik dat bel maar snel een de dokter misschien is nog niet te laat is t nog te genezen of dat het vanzelf overgaat oh poen, poen, poen dat is waar het mij om is te doen.
INFORMATIE OVER HET KUNSTWERK: Planets in my head
Wat zie je?
Een bijzonder kind (8-10 jaar) zit in een ouderwets schoolbankje. In zijn hand een goudkleurige griffel waarmee hij in het tafelblad gekrast heeft: “You can’t trust nobody”. Het kind heeft een pakje aan van 18de-eeuwse snit, maar de stof is 20ste-eeuws: het is Dutch Wax, een stof met in felle kleuren bedrukt katoen, van oorsprong voor de Afrikaanse markt gemaakt in de Nederlands textielfabriek Vlisco. Het hoofd van het kind is een hemelglobe. Maar de namen van sterren en planeten zijn vervangen door namen van schrijvers van over de hele wereld.
Waar gaat het over?
De Brits-Nigeriaanse kunstenaar Yinka Shonibare werkt altijd met Dutch Wax, zo ook bij dit werk. Hij ontdekte de stof op een markt in de Londense wijk Brixton. Het verhaal achter Dutch Wax fascineerde hem. Ooit werd het ontwikkeld door Nederlandse textielfabrikanten om een machinale versie van Indonesische batik te maken voor de Indonesische markt. Maar daar zat de Indonesische markt niet op te wachten. Wonderlijk genoeg werd de stof wel populair in West-Afrika. Het dragen van kleding met deze motieven werd in de tijd van de dekolonisatie zelfs een teken van Afrikaanse trots en onafhankelijkheid. De textiel wordt in Nederland gefabriceerd en verhandeld naar Afrika. Het wordt het wel double dutch genoemd. Vroeger gewone kolonisatie en u eigenlijk weer… (althans zo leg ik, Robert Pennekamp, het uit)
Het werk is onderdeel van een serie werken over kunsten en wetenschappen. Elk werk verbeeldt een kind dat bezig is met onder meer vioolspelen (muziek), door een telescoop kijken (astronomie) of zoals hier schrijvend in een schoolbankje (literatuur). Met de wereldschrijvers op de hemelbol laat Yinka Shonibare het universele en diverse van de cultuur van de wereld zien, en de beperkingen van het Engelse en Nigeriaanse onderwijs waar eigenlijk alleen de schrijvers van de westerse wereld onderdeel vormen van het literatuuronderwijs.
Over Yinka Shonibare
Yinka Shonibare geniet de laatste jaren een groeiende internationale bekendheid met zijn tableaux vivants van in African print geklede historische figuren. Hij werd geboren in Londen (1962), verhuisde op zijn derde jaar naar Lagos, Nigeria. Typisch product van een post-koloniale Britse upperclass opvoeding en een Nigeriaanse achtergrond, belandde Shonibare begin tachtiger jaren in het bruisende Londense kunstleven. Hier werd hij zich bewust van de discrepanties tussen achtergrond, opvoeding en dagelijkse realiteit.
De tekst/lyrics van de song: “Ik trek weer een zak open” – Robert Pennekamp:
ik trek weer een zak open
het leven ligt op straat
dat is wat ik zou willen
dat is waarom het draait
oh poen, poen, poen
dat is waar het mij om is te doen
het liefst deed ik wat anders
ik weet alleen niet wat
dat is wat ik zou willen
daarom doe ik dat
bel maar snel een de dokter
misschien is nog niet te laat
is t nog te genezen
of dat het vanzelf overgaat
oh poen, poen, poen
dat is waar het mij om is te doen”
